فہر ست

حضورحق

(1)
دل ما بیدلان بردند و رفتند
سخنہا رفت از بود و نبودم
دل من در گشاد چون و چند است
چہ شور است این کہ در آب وگل افتاد
جہان از خود برون آوردۂ کیست
(2)
دل بی قید من در پیچ و تابیست
صبنت الکاس عنا ام عمرو
بخود پیچیدگان در دل اسیرند
روم راہی کہ او را منزلی نیست
می من از تنک جامان نگہ دار
ترا این کشمکش اندر طلب نیست
ز من ہنگامہ یی دہ این جہان را
جہانی تیرہ تر با آفتابی
غلامم جز رضای تو نجویم
(3)
دلی در سینہ دارم بی سروری
چہ گویم قصہ دین و وطن را
مسلمانی کہ در بند فرہنگ است
نخواہم این جھان و آن جہان را
چہ میخواہی ازین مرد تن آسای
(4)
بہ آن قوم از تو میخواھم گشادی
نگاہ تو عتاب آلود تا چند
سرود رفتہ باز آید کہ ناید
اگر میآید آن دانای رازی
متاع من دل درد آشنای است
(5)
دل از دست کسی بردن نداند
دل ما از کنار ما رمیدہ
نداند جبرئیل این ہای و ہو را
شب این انجمن آراستم من
چنین دور آسمان کم دیدہ باشد
(6)
عطا کن شور رومی سوز خسرو
(7)
مسلمان فاقہ مست و ژندہ پوش است
دگر ملت کہ کاری پیش گیرد
دگر قومی کہ ذکر ’’لا الہش‘‘
(8)
جہان تست در دست خسی چند
مریدی فاقہ مستی گفت با شیخ
(9)
دگرگون کشور ہندوستان است
ز محکومی مسلمان خود فروش است
(10)
یکی اندازہ کن سود و زیان را
تو میدانی حیات جاودان چیست
(11)
بپایان چون رسد این عالم پیر
بدن واماند و جانم در تک و پوست
 

حضور رسالت

(1)
’’ الا یا خیمگی خیمہ فرو ھل‘‘
نگاہی داشتم بر جوہر دل
ندانم دل شہید جلوۂ کیست
مپرس از کاروان جلوہ مستان
باین پیری رہ یثرب گرفتم
(2)
گناہ عشق و مستی عام کردند
چہ پرسی از مقامات نوایم
(3)
سحر با ناقہ گفتم نرمتر رو
مہار ای ساربان او را نشاید
نم اشک است در چشم سیاہش
(4)
چہ خوش صحرا کہ در وی کاروانہا
چہ خوش صحرا کہ شامش صبح خنداست
(5)
امیر کاروان آن اعجمی کیست
مقام عشق و مستی منزل اوست
(6)
غم پنھان کہ بی گفتن عیان است
بہ راغان لالہ رست از نو بہاران
(7)
گہی شعر عراقی را بخوانم
غم راہی نشاط آمیزتر کن
(8)
بیا ای ہمنفس باہم بنالیم
حکیمان را بہا کمتر نہادند
جہان چار سو اندر بر من
درین وادی زمانی جاودانی
(9)
مسلمان آن فقیر کجکلاہی
تب و تاب دل از سوز غم تست
شب ہندی غلامان را سحر نیست
چہ گویم زان فقیری دردمندی
چسان احوال او را بر لب آرم
ہنوز این چرخ نیلی کج خرام است
نماند آن تاب و تب در خون نابش
دل خود را اسیر رنگ و بو کرد
بروی او در دل ناگشادہ
(10)
گریبان چاک و بی فکر رفو زیست
حق آن دہ کہ مسکین و اسیر است
دگر پاکیزہ کن آب و گل او
عروس زندگی در خلوتش غیر
بچشم او نہ نور و نی سرور است
مسلمان زادہ و نامحرم مرگ
(11)
ملوکیت سراپا شیشہ بازیست
تن مرد مسلمان پایدار است
مسلمان شرمسار از بی کلاہی است
مپرس از من کہ احوالش چسان است
بہ چشمش وا نمودم زندگی را
مسلمان گرچہ بی خیل و سپاہی است
متاع شیخ اساطیر کہن بود
دگرگون کرد لادینی جھان را
حرم از دیرگیرد رنگ و بویی
فقیران تا بہ مسجد صف کشیدند
مسلمانان بہ خویشان در ستیزند
جبین را پیش غیراللہ سودیم
بدست میکشان خالی ایاغ است
سبوی خانقاہان خالی از می
مسلمانم غریب ہر دیارم
بہ  ن بالی کہ بخشیدی پریدم
شبی پیش خدا بگریستم زار
نگویم از فرو فالی کہ بگذشت
نگہبان حرم معمار دیر است
ز سوز این فقیر رہ نشینی
گہی افتم گہی مستانہ خیزم
مرا تنھایی و  ہ و فغان بہ
پریدم در فضای دلپذیرش
بہ  ن رازی کہ گفتم بی نبردند
نہ شعر است اینکہ بر وی دل نہادم
تو گفتی از حیات جاودان گوی
رخم از درد پنھان زعفرانی
زبان ما غریبان از نگاہیست
خودی دادم ز خود نامحرمی را
درون ما بجز دود نفس نیست
غریبی دردمندی نی نوازی
نم و رنگ از دم بادی نجویم
در  ن دریا کہ او را ساحلی نیست
مران از در کہ مشتاق حضوریم
بہ افرنگی بتان دل باختم من
می از میخانۂ مغرب چشیدم
فقیرم از تو خواھم ہر چہ خواہم
نہ با ملا نہ با صوفی نشینم
دل ملا گرفتار غمی نیست
سر منبر کلامش نیشدار است
دل صاحبدلان او برد یا من
غریبم درمیان محفل خویش
دل خود را بدست کس ندادم
ھمان سوز جنون اندر سرمن
ہنوز این خاک دارای شرر ہست
نگاہم زانچہ بینم بی نیاز است
مرا در عصر بی سوز  فریدند
نگیرد لالہ و گل رنگ و بویم
من اندر مشرق و مغرب غریبم
طلسم علم حاضر را شکستم
بچشم من نگہ  وردۂ تست
چو خود را در کنار خودکشیدم
درین عالم بہشت خرمی ہست
بدہ او را جوان پاکبازی
بیا ساقی بگردان جام می را
جہان از عشق و عشق از سینۂ تست
مرا این سوز از فیض دم تست
درین بتخانہ دل باکس نبستم
دمید  ن لالہ از مشت غبارم
حضور ملت بیضا تپیدم
بصدق فطرت رندانۂ من
دلی برکف نہادم دلبری نیست
چو رومی در حرم دادم اذان من
گلستانی ز خاک من بر انگیز
مسلمان تا بہ ساحل  رمیدست
کہ گفت او را کہ  ید بوی یاری
ز بحر خود بجوی من گہر دہ
بجلوت نی نوازیہای من بین
بہرحالی کہ بودم خوش سرودم
شریک درد و سوز لالہ بودم
بنور تو برافروزم نگہ را
بکوی تو گداز یک نوا بس
(12)
ز شوق  موختم  ن ہای و ہویی
یکی بنگر فرنگی کج کلاہان
بدہ دستی ز پا افتادگان را
(13)
تو ہم  ن می بگیر از ساغردوست
تو سلطان حجازی من فقیرم
سراپا درد درمان ناپذیرم
بیا باھم در ویزیم و رقصیم
ترا اندر بیابانی مقام است
مسلمانیم و  زاد از مکانیم
ز افرنگی صنم بیگانہ تر شو
 

حضورملت

(1)
بحق دل بندو و راہ مصطفی رو
بمنزل کوش مانند مہ نو
چو موج از بحر خود بالیدہ ام من
بیا ساقی بگردان ساتگین را
بیا ساقی نقاب از رخ برافکن
برون از سینہ کش تکبیر خود را
مسلمان از خودی مرد تمام است
مسلمانان کہ خود را فاش دیدند
گشودم پردہ را از روی تقدیر
بہ ترکان بستہ درہا را گشادند
ہر  ن قومی کہ میریزد بھارش
خدا  ن ملتی را سروری داد
ز رازی حکمت قر ن بیاموز
(2)
خودی
کسی کو بر خودی زد لاالہ را
تو ای نادان دل  گاہ دریاب
دل تو داغ پنھانی ندارد
(3)
اناالحق
اناالحق جز مقام کبریا نیست
بہ  ن ملت اناالحق سازگار است
میان امتان والامقام است
وجودش شعلہ از سوز درون است
پرد در وسعت گردون یگانہ
بباغان عندلیبی خوش صفیری
بجام نوکہن می از سبو ریز
(4)
صوفی و ملا
گرفتم حضرت ملا ترش روست
فرنگی صید بست از کعبہ و دیر
بہ بند صوفی و ملا اسیری
ز قر ن پیش خود  یینہ  ویز
ز من بر صوفی و ملا سلامی
ز دوزخ واعظ کافرگری گفت
مریدی خود شناسی پختہ کاری
پسر را گفت پیری خرقہ بازی
(5)
رومے
بکام خود دگر  ن کہنہ می ریز
بگیر از ساغرش  ن لالہ رنگی
نصیبی بردم از تاب و تب او
سراپا درد و سوز  شنایی
گرہ از کار این ناکارہ وا کرد
بروی من در دل باز کردند
خیالش با مہ و انجم نشیند
ز رومی گیر اسرار فقیری
خودی تا گشت مہجور خدایی
می روشن ز تاک من فرو ریخت
(6)
پیام فاروق
تو ای باد بیابان از عرب خیز
خلافت فقر با تاج و سریر است
جوانمردی کہ خود را فاش بیند
بروی عقل و دل بگشای ہر در
خنک  ن ملتی بر خود رسیدہ
چہ خوش زد ترک ملاحی سرودی
جہانگیری بخاک ما سرشتند
کسی کو داند اسرار یقین را
مسلمانی کہ خود را امتحان کرد
(7)
شعرای عرب
بگو از من نواخوان عرب را
بجانہا  فریدم ہای و ہو را
تو ہم بگذار  ن صورت نگاری
بخاک ما دلی ، در دل غمی ہست
مسلمان بندہ مول اصفات است
بدہ با خاک او  ن سوز و تابی
مسلمانی غم دل در خریدن
کسی کو فاش دید اسرار جان را
نگہدار  نچہ در  ب و گل تست
شب این کوہ و دشت سینہ تابی
نکو میخوان خط سیمای خود را
(8)
ای فرزند صحرا
سحرگاہان کہ روشن شد در و دشت
عرب را حق دلیل کاروان کرد
در  ن شبہا خروش صبح فرداست
(9)
’’تو چہ دانی کہ درین گرد سواری باشد‘‘
دگر  یین تسلیم و رضاگیر
چمنہا زان جنون ویرانہ گردد
نخستین لالۂ صبح بہارم
پریشانم چو گرد رہگذاری
خوش  ن قومی پریشان روزگاری
بہ بحر خویش چون موجی تپیدم
نگاہش پر کند خالی سبوہا
چو برگیرد زمام کاروان را
مبارکباد کن  ن پاک جان را
 دل اندر سینہ گوید دلبری ہست
(10)
خلافت و ملوکیت
عرب خود را بنور مصطفی سوخت
خلافت بر مقام ما گواہی است
در افتد با ملوکیت کلیمی
ہنوز اندر جھان  دم غلام است
محبت از نگاہش پایدار است
(11)
ترک عثمانی
بہ ملک خویش عثمانی امیر است
خنک مردان کہ سحر او شکستند
بہ ترکان  رزوی تازہ دادند
(12)
دختران ملت
بہل این دخترک این دلبریہا
نگاہ تست شمشیر خداداد
ضمیر عصر حاضر بی نقاب است
جہان را محکمی از امہات است
مرا داد این خردپرور جنونی
خنک  ن ملتی کز وارداتش
اگر پندی ز درویشی پذیری
ز شام ما برون  ور سحر را
(13)
عصر حاضر
چہ عصر است این کہ دین فریادی اوست
نگاہش نقشبند کافریہا
جوانان را بد  موز است این عصر
مسلمان فقر و سلطانی بھم کرد
چہ گویم رقص تو چون است و چون نیست
(14)
برہمن
در صد فتنہ را بر خودی گشادی
برہمن را نگویم ہیچکارہ
نگہ دارد برہمن کار خود را
برہمن گفت برخیز از در غیر
(15)
تعلیم
تب و تابی کہ باشد جاودانہ
ز علم چارہ سازی بی گدازی
بہ  ن مؤمن خدا کاری ندارد
ز من گیر اینکہ مردی کور چشمی
از  ن فکر فلک پیما چہ حاصل
ادب پیرایہ نادان و داناست
ترا نومیدی از طفلان روانیست
بہ پور خویش دین و دانش  موز
نوا از سینۂ مرغ چمن برد
خدایا وقت  ن درویش خوش باد
کسی کو ’’لاالہ‘‘ را در گرہ بست
چومی بینی کہ رہزن کاروان کشت
جوانی خوش گلی رنگین کلاہی
شتر را بچہ او گفت در دشت
(16)
’’تلاش رزق‘‘
پریدن از سر بامی بہ بامی
نگر خود را بچشم محرمانہ
(17)
نہنگ با بچۂ خویش
نہنگی بچہ خود را چہ خوش گفت
تو در دریا نہ ای او در بر تست
(18)
خاتمہ
نہ از ساقی نہ از پیمانہ گفتم
بخود باز   و دامان دلی گیر
حرم جز قبلۂ قلب و نظر نیست
حضور عالم انسانے
تمہید
(1)
بیا ساقی بیار  ن کہنہ می را
یکی از حجرۂ خلوت برون  ی
(2)
زمانہ فتنہ ہا  ورد و بگذشت
’’بسا کس اندہ فردا کشیدند‘‘
(3)
چو بلبل نالۂ زاری نداری
بیا بر خویش پیچیدن بیاموز
گلہ از سختی ایام بگذار
کبوتر بچہ ای خود را چہ خوش گفت
فتادی از مقام کبریائی
خوشا روزی کہ خود را باز گیری
تو ہم مثل من از خود در حجابی
چہ خوش گفت اشتری با کرۂ خویش
(4)
مرا یاد است از دانای افرنگ
الا ای کشتۂ نامحرمی چند
(5)
وجود است اینکہ بینی یا نمود است
بضرب تیشہ بشکن بیستون را
منہ از کف چراغ  رزو را
دل دریا سکون بیگانہ از تست
دو گیتی را بہ خود باید کشیدن
بما ای لالہ خود را وانمودی
(6)
نگرید مرد از رنج و غم و درد
نپنداری کہ مرد امتحان مرد
اگر خاک تو از جان محرمی نیست
پریشان ہر دم ما از غمی چند
جوانمردی کہ دل با خویشتن بست
از  ن غمہا دل ما دردمند است
مگو با من خدای ما چنین کرد
 برون کن کینہ را از سینۂ خویش
سحرہا در گریبان شب اوست
(7)
بباد صبحدم شبنم بنالید
(8)
دل
دل  ن بحر است کو ساحل نورزد
دل ما  تش و تن موج دودش
زمانہ کار او را میبرد پیش
نہ نیروی خودی را  زمودی
تو میگویی کہ دل از خاک و خون است
جہان مہر و مہ زناری اوست
من و تو کشت یزدان حاصل است این
گہی جویندۂ حسن غریبی
جہان دل ، جہان رنگ و بو نیست
نگہ دید و خرد پیمانہ  ورد
محبت چیست تاثیر نگاہیست
(9)
خودی
خودی روشن ز نور کبریایسیت
چہ قومی در گذشت از گفتگوہا
خودی را از وجود حق وجودی
دلی چون صحبت گل می پذیرد
وصال ما وصال اندر فراق است
کف خاکی کہ دارم از در اوست
(10)
جبر واختیار
یقین دانم کہ روزی حضرت او
بہ روما گفت با من راہب پیر
(11)
موت
شنیدم مرگ با یزدان چنین گفت
ثباتش دہ کہ میر شش جہات است
(12)
بگو ابلیس را
بگو ابلیس را از من پیامی
جہان تا از عدم بیرون کشیدند
جدایی شوق را روشن بصرکرد
ترا از  ستان خود براندند
تو میدانی صواب و ناصوابم
بیا تا نرد را شاہانہ بازیم
(13)
ابلیس خاکی و ابلیس ناری
فساد عصر حاضر  شکار است
بہر کو رہزن چشم و گوش اند
چہ شیطانی خرامش واژگوئی
چہ زہرابی کہ در پیمانہ اوست
بشر تا از مقام خود فتاد است
مشو نخچیر ابلیسان این عصر
حریف ضرب او مرد تمام است
ز فہم دون نہادان گرچہ دور است
بہ یاران طریق
(1)
قلندر جرہ باز  سمانہا
ز جانم نغمۂ ’’اللہ ہو‘‘ ریخت
چو اشک اندر دل فطرت تپیدم
مرا از منطق  ید بوی خامی
بیا از من بگیر  ن دیر سالہ
بدست من ہمان دیرینہ چنگ است
بگو از من بہ پرویزان این عصر
فقیرم ساز و سامانم نگاہیست
در دل را بروی کس نبستم
درین گلشن ندارم  ب و جاہی
دو صد دانا درین محفل سخن گفت
ندانم نکتہ ہای علم و فن را
نپنداری کہ مرغ صبح خوانم
بچشم من جہان جز رہگذر نیست
باین نابودمندی بودن  موز
کہن پروردۂ این خاکدانم
ندانی تا نباشی محرم مرد
نگاہی  فرین جان در بدن بین
خرد بیگانۂ ذوق یقین است
قماش و نقرہ و لعل و گہر چیست
خودی را نشۂ من عین ہوش است
ترا با خرقہ و عمامہ کاری
چو دیدم جوہر  ینیۂ خویش
چو رخت خویش بر بستم ازین خاک
(2)
اگر دانا دل و صافی ضمیر است
(3)
سجودی  وری دارا و جم را
شنیدم بیتکی از مرد پیری
نہان اندر دو حرفی سر کار است
مجو ای لالہ از کس غمگساری
ز پیری یاد دارم این دو اندرز
بساحل گفت موج بیقراری
اگر این  ب و جاہی از فرنگ است
فرنگی را دلی زیر نگین نیست
(4)
من و تو از دل و دین ناامیدیم
مسلمانے کہ داند رمز دین را
دل بیگانہ خو زین خاکدان نیست
مقام شوق بی صدق و یقین نیست
مسلمان را ہمین عرفان و ادراک
بہ افرنگی بتان خود را سپردی
نہ ہر کس خود گر و ہم خود گدازست
بسوزد مؤمن از سوز وجودش
چہ پرسی از نماز عاشقانہ
دو گیتی را صلا از قرأت اوست
(5)
فرنگ  یین رزاقے بداند
چہ حاجت طول دادن داستان را
بہشتی بھر پاکان حرم ہست
(6)
قلندر میل تقریری ندارد