www.allamaiqbal.com
  bullet ہوم   bullet شخصیت bulletاقبال کا کام bulletگیلری bulletلائبریری bulletہمارے بارے میں bulletرابطہ  

اسرار و رموز

مندرجات

تمہید
دربیان اینکہ اصل نظام عالم از...
دربیان اینکہ حیات خودی از تخلیق...
دربیان اینکہ خودی از عشق و محبت...
دربیان اینکہ خودی از سؤال ضعیف...
در بیان اینکہ چون خودی از عشق و...
حکایت درین معنی کہ مسٔلہ نفی...
در معنی اینکہ افلاطون یونانی کہ...
در حقیقت شعر و اصلاح ادبیات...
دربیان اینکہ تربیت خودی را سہ...
در شرح اسرار اسمای علے مرتضی
حکایت نوجوانی از مرو کہ پیش حضرت...
حکایت طایری کہ از تشنگی بیتاب بود
حکایت الماس و زغال
حکایت شیخ و برہمن و مکالمہۃ گنگا...
در بیان اینکہ مقصد حیات مسلم...
اندرز میر نجات نقشبند المعروف...
الوقت ’سیف
دعا
پیش کش بحضور ملت اسلامیہ
تمہید: در معنی ربط فرد و ملت
در معنی اینکہ ملت از اختلاط...
ارکان اساسی ملیہ اسلامیہ
در معنی حریت اسلامیہ و سر حادثہ...
در معنی اینکہ چون ملت محمدیہ...
در معنی اینکہ وطن اساس ملت نیست
در معنی اینکہ نظام ملت غیر از ...
در معنی اینکہ در زمانۂ انحطاط...
در معنی اینکہ پختگی سیرت ملیہ از...
در معنی اینکہ حسن سیرت ملیہ از...
در معنی اینکہ حیات ملیہ...
در معنی اینکہ جمعیت حقیقی از...
در معنی اینکہ تو سیع حیات ملیہ...
در معنی اینکہ کمال حیات ملیہ این...
در معنی اینکہ بقای نوع از امومت...
در معنی اینکہ سیدة النساء...
خطاب بہ مخدرات اسلام
خلاصۂ مطالب مثنوی در تفسیر...
عرض حال مصنف بحضور...

بھی موجود ہے

دیگر زبانیں

در معنی اینکہ وطن اساس ملت نیست

آنچنان قطع اخوت کردہ اند
بر وطن تعمیر ملت کردہ اند
تا وطن را شمع محفل ساختند
نوع انسان را قبائل ساختند
جنتی جستند در بئس القرار
تا ’’احلوا قومہم دار البوار‘‘
این شجر جنت ز عالم بردہ است
تلخی پیکار بار آوردہ است
مردمی اندر جہان افسانہ شد
آدمی از آدمی بیگانہ شد
روح از تن رفت و ہفت اندام ماند
آدمیت گم شد و اقوام ماند
تا سیاست مسند مذہب گرفت
این شجر در گلشن مغرب گرفت
قصہ ی دین مسیحائی فسرد
شعلہ ی شمع کلیسائی فسرد
اسقف از بی طاقتی در ماندہ ئی
مہرہ ہا از کف برون افشاندہ ئی
قوم عیسی بر کلیسا پازدہ
نقد آئین چلیپا وازدہ
دہریت چون جامہ ی مذہب درید
مرسلی از حضرت شیطان رسید
آن فلارنساوی باطل پرست
سرمہ ی او دیدہ ی مردم شکست
نسخہ ئی بہر شہنشاہان نوشت
در گل ما دانہ ی پیکار کشت
فطرت او سوی ظلمت بردہ رخت
حق ز تیغ خامہ ی او لخت لخت
بتگری مانند آزر پیشہ اش
بست نقش تازہ ئی اندیشہ اش
مملکت را دین او معبود ساخت
فکر او مذموم را محمود ساخت
بوسہ تا بر پای این معبود زد
نقد حق را بر عیار سود زد
باطل از تعلیم او بالیدہ است
حیلہ اندازی فنی گردیدہ است
طرح تدبیر زبون فرجام ریخت
این خسک در جادہ ی ایام ریخت
شب بچشم اہل عالم چیدہ است
مصلحت تزویر را نامیدہ است


در معنی اینکہ ملت محمدیہ نہایت زمانی ہم ندارد،
کہ دوام این ملت شریفہ موعود است

در بہاران جوش بلبل دیدہ ئی
رستخیز غنچہ و گل دیدہ ئی
چون عروسان غنچہ ہا آراستہ
از زمین یک شہر انجم خاستہ
سبزہ از اشک سحر شوئیدہ ئی
از سرود آب جو خوابیدہ ئی
غنچہ ئی بر می دمد از شاخسار
گیردش باد نسیم اندر کنار
غنچہ ئی از دست گلچین خون شود
از چمن مانند بو بیرون رود
بست قمری آشیان بلبل پرید
قطرہ ی شبنم رسید و بو رمید
رخصت صد لالہ ی ناپایدار
کم نسازد رونق فصل بہار
از زیان گنج فراوانش ہمان
محفل گلہای خندانش ہمان
فصل گل از نسترن باقی تر است
از گل و سرو و سمن باقی تر است
کان گوھر پروری گوہر گری
کم نگردد از شکست گوہری
صبح از مشرق ز مغرب شام رفت
جام صد روز از خم ایام رفت
بادہ ہا خوردند و صہبا باقی است
دوشہا خون گشت و فردا باقی است
ہمچنان از فردہای پی سپر
ہست تقویم امم پایندہ تر
در سفر یار است و صحبت قائم است
فرد رہ گیر است و ملت قائم است
ذات او دیگر صفاتش دیگر است
سنت مرگ و حیاتش دیگر است
فرد بر می خیزد از مشت گلی
قوم زاید از دل صاحب دلی
فرد پور شصت و ہفتاد است و بس
قوم را صد سال مثل یک نفس
زندہ فرد از ارتباط جان و تن
زندہ قوم از حفظ ناموس کہن
مرگ فرد از خشکی رود حیات
مرگ قوم از ترک مقصود حیات
گرچہ ملت ہم بمیرد مثل فرد
از اجل فرمان پذیرد مثل فرد
امت مسلم ز آیات خداست
اصلش از ہنگامہ ی ’’قالوا بلی‘‘ ست
از اجل این قوم بی پرواستی
استوار از ’’نحن نزلنا‘‘ستی
ذکر قائم از قیام ذاکر است
از دوام او دوام ذاکر است
تا خدا ’’ان یطفئوا‘‘ فرمودہ است
از فسردن این چراغ آسودہ است
امتی در حق پرستی کاملی
امتی محبوب ہر صاحبدلی
حق برون آورد این تیغ اصیل
از نیام آرزوہای خلیل
تا صداقت زندہ گردد از دمش
غیر حق سوزد ز برق پیہمش
ما کہ توحید خدارا حجتیم
حافظ رمز کتاب و حکمتیم
آسمان با ما سر پیکار داشت
در بغل یک فتنہ ی تاتار داشت
بندہا از پا گشود آن فتنہ را
بر سر ما آزمود آن فتنہ را
فتنہ ئی پامال راہش محشری
کشتہ ی تیغ نگاہش محشری
خفتہ صد آشوب در آغوش او
صبح امروزی نزاید دوش او
سطوت مسلم بخاک و خون تپید
دید بغداد آنچہ روما ہم ندید
تو مگر از چرخ کج رفتار پرس
زان نو آئین کہن پندار پرس
آتش تاتاریان گلزار کیست؟
شعلہ ہای او گل دستار کیست؟
زانکہ ما را فطرت ابراہیمی است
ہم بہ مولا نسبت ابراہیمی است
از تہ آتش بر اندازیم گل
نار ھر نمرود را سازیم گل
شعلہ ہای انقلاب روزگار
چون بباغ ما رسد گردد بہار
رومیان را گرم بازاری نماند
آن جہانگیری ، جہانداری نماند
شیشہ ی ساسانیان در خون نشست
رونق خمخانہ یونان شکست
مصر ھم در امتحان ناکام ماند
استخوان او تہ اھرام ماند
در جہان بانگ اذان بودست و ہست
ملت اسلامیان بودست و ہست
عشق آئین حیات عالم است
امتزاج سالمات عالم است
عشق از سوز دل ما زندہ است
از شرار لاالہ تابندہ است
گرچہ مثل غنچہ دلگیریم ما
گلستان میرد اگر میریم ما

<<پچھلا  اگلا>>

در معنی اینکہ وطن اساس ملت...

بھی موجود ہے


دیگر زبانیں
فارسی
English

logo Iqbal Academy
اقبال اکادمی پاکستان
حکومتِ پاکستان
© 2006, اقبال اکادمی پاکستان